अनिल खत्री
१३ असोज, गुल्मी – दशैं नजिकिँदै गर्दा बजारमा भेडा च्याङग्रा बिक्री गर्नको लागि ल्याउन थालेका छन् ।
दशैं पर्वमा कतिपयले बलि दिन र कतिपयले मासुको रुपमा खानको लागि भेडा च्याङग्रा किन्ने गर्दछन् ।दशैंको लागि लक्षित गरेर बिभिन्न स्थानबाट गुल्मीको सदरमुकाम तम्घास बजारमा भेडा च्याङग्रा बिक्री गर्नको लागि ल्याउन थालेका छन् । तम्घासमा बिशेष गरि छिमेकी जिल्ला बाग्लुङबाट भेडा च्याङग्रा बिक्री गर्नको लागि ल्याउने गर्दछन् ।
वडादशैंको चहलपहल बढन थालेसँगै बजारमा बिभिन्न स्थानबाट किनमेल गर्न आउने भएकाले लक्षित गरेर भेडा च्याङग्रा बिक्री गर्न ल्याउने क्रम सुरु भएको छ । यस वर्षको वडादशैंका लागि पनि छिमेकी जिल्लाबाट भेडा च्याङग्रा बिक्री गर्नको लागि ल्याएको बाग्लुङ निसी खोला गाउँपालिका वडा नम्बर ४ का चुरामणी भट्टराइले बताउनुभयो ।
२२ वर्ष यता भेडा च्याङग्रा पाल्दै आएका उनले पछिल्लो ५ वर्ष यता छिमेकी जिल्लाहरुमा बिक्री गर्न ल्याउन थालेको बताउनुभयो । हाल झण्डै ६ सय वढि भेडा च्याङग्रा रहेका छन् । एउटा भेडाको १८ हजारसम्म पर्ने र प्रति केजी १ हजार पर्ने गरेको हेरिकन बिक्री गर्ने गरेका छन् । भट्टराईले हाल बाग्लुङसँगै, बेनी, पोखरा, गुल्मी अर्घाखाँचीसम्म लगेर बिक्री गर्ने गरेको बताउनुभयो ।
वडादशैं लगायत अन्य पर्वहरुमा पनि बिक्री गर्ने गरेको उहाको भनाई छ । सानो संख्याबाट व्यवसाय गर्दै आएका भट्टराइले बजारको राम्रो सम्भावना देखेपछि बढाउदै लगेको बताउनुभयो । वर्षिक ४ सय भन्दा वढि भेडा बिक्ती गर्दै आएका भट्टराइले वर्षिक ४ लाख वढि कमाइ हुने गरेको बताउनुभयो ।
पहिलो चरण झण्डै १ सय वटा भेडा च्याङग्रा बिक्री गर्न ल्याएका भट्टराइले धेरै संख्यामा लिएर हिडसमस्या पर्ने भएकाले थोरै थोरै लिएर हिड्ने गरेको भनाई छ । बिक्री गरेर सकेर पुन अर्को लटमा ल्याएर बिक्री गर्ने गरेको भेडा च्याङग्रा व्यवसायी बताउछन् । बिक्री गर्न लिएर हिडदा प्रशासनले समस्या पार्ने गरेकोव्यवसायीहरु बताउछन् । सरकारी क्षेत्रबाट व्यवसाय गर्न सहयोग पनि नपाएको र बिक्री गर्न लिएर हिड्दा भेटनरीको कागज खोज्ने गरेर दुख दिने गरेको बताउछन् ।
गाउँमा पर्याप्त मात्रामा भेडा च्याङग्रा, खसी बोका पाल्ने व्यवसाय गर्नेहरु कम हुँदा मुल्य पनि वढ्दै गएको छ । हाल केहि मात्रामा भेडा च्याङग्रा बिक्री ल्याउने गरेता पनि खसीबोका बिक्री गर्न ल्याउनेको संख्या न्यून छ । गाउँमा खसी बोका पाल्ने किसान घटिरहेकाले पनि खसीबोका अभाव भएको हो ।